W centrum Mielnika wznosi się góra, na której szczycie znajdują się resztki dawnego zamku, zaś na zboczach ruiny dawnego kościoła i zakrystia.
Na Górze Zamkowej można dopatrzeć się grodziska z XI – XII wieku oraz pozostałości późniejszego zamku mielnickiego.
To sztucznie ukształtowane wzgórze znosi się około 80 m nad poziom Bugu (fot.1 widok Góry Zamkowej od strony Bugu – źr. Wikipedia/Bornholm). Na jego stokach stromo opadających w kierunku rzeki są zachowane fragmenty murów z kamieni polnych. Jest to pamiątka po stojącym tam niegdyś zamku mielnickim. Jedna z pierwszych wzmianek o nim pochodzi z 1379 roku. Zamek pozostawał w systemie obronnym strzegącym zachodniej granicy rozległego państwa litewskiego i stanowił wygodną rezydencję królewską.
Na zamku gościł Kazimierz Jagiellończyk, na koronę oczekiwał książę Aleksander i Zygmunt, zwany później Starym. W 1501 roku został tam zatwierdzony akt Unii Piotrkowsko-Mielnickiej. Na jego mocy wprowadzono w Polsce przywilej mielnicki łączący Polskę i Litwę w jedno państwo poprzez osobę tego samego władcy wybranego na wspólnej elekcji. Do naszych czasów dotrwał tylko opis zamku i dobrze widoczna fosa oraz znajdujące się na szczycie wzgórza pozostałości murowanej kapliczki - pomnika św. Aleksandra Newskiego, wzniesionej w 1865 roku dla uczczenia ocalenia cara Aleksandra II. Dziś jest to miejsce widokowe (fot. 2 widok na Bug z Góry Zamkowej - źr. Wikipedia/jackowy3).
Idąc na szczyt po lewej stronie szlaku znajdują się ruiny dawnego kościoła parafialnego p.w. Trójcy Świętej (pierwotny gotycki kościół pod wezwaniem Bożego Ciała, N.P.Marii i św. Mikołaja). Usytuowany na zamku niskim u podnóża grodziska. Kościół został ufundowany prawdopodobnie przez Wielkiego Księcia Witolda w 1420 roku. Był wielokrotnie burzony w czasie wojen i odbudowywany. W XVI w. rozbudowany. Spalony w czasie wojen szwedzkich. Odbudowany w XVIII w., gdy zmieniono wezwanie. W 1866 zamknięty przez władze rosyjskie i pięć lat później zaadaptowany na cerkiew prawosławną Świętego Ducha, choć w Mielniku była już cerkiew Narodzenia Bogarodzicy.
Ostatecznie kościół został spalony w 1915 roku. W latach 1940-41 Rosjanie częściowo rozebrali jego mury, co spowodowało destrukcję całości. Choć z całej budowli nie zachowało się do dzisiejszych czasów zbyt wiele, to łatwo zauważyć, że budowla jest orientowana, późnogotycka, murowana z cegły z użyciem kamieni polnych. Zaznacza się także rzut na planie prostokąta, który jest dobrze widoczny mimo złego stanu świątyni. Od strony południowej przylegają fragmenty prostokątnej zakrystii. W części prezbiterialnej znajdują się dwa sklepione zejścia do piwnic. W 1929 roku powstał komitet odbudowy kościoła, której zaniechano ze względu na istnienie nowej świątyni, ukończonej w 1920 roku.
Obok kościoła można zobaczyć budynek dawnej plebanii, wzniesiony w połowie XVIII wieku. Budowla była dwukrotnie przebudowywana w XIX i XX wieku. Przejściowo służyła jako sala katechetyczna.
« poprzednia | następna » |
---|